VAN RAAM
Aangepaste fiets brengt sociaal leven op gang
Voor de meeste Nederlanders is fietsen de normaalste zaak van de wereld. Al vanaf jonge leeftijd zitten we op de fiets. Toch is er een groep voor wie fietsen helemaal niet zo normaal lijkt. Niet omdat ze het niet willen, maar omdat een beperking in de weg staat. Voor hen wil Van Raam een oplossing bieden. Want het motto van de Achterhoekse fietsenbouwer is dat we allemaal moeten kunnen fietsen.
Nog wat onwennig komt een vrouw op een driewieler het pand van Van Raam in Varsseveld uitfietsen. Met alle geduld geeft een medewerker aanwijzingen hoe ze moet rijden. Even later rijdt ze weer naar binnen met een lach op het gezicht. Het is het werk van Van Raam in een notendop. “Ons belang is dat wij mensen met een beperking weer eigentijdse mobiliteit kunnen bieden,” zegt marketing manager Marnix Kwant. Die eigentijdse mobiliteit is extreem belangrijk benadrukt hij. Zelf kunnen bepalen wanneer je waar heen wil gaan is voor iedereen belangrijk, voor mensen met een beperking des te meer. Wie even afhankelijk is geweest van anderen om ergens te kunnen komen, bijvoorbeeld door een ziekte of lichamelijk letsel, kan zich daar misschien een voorstelling van maken. Een klein beetje dan, want voor mensen met een beperking is de afhankelijkheid vaak dagelijkse kost en dat is ingrijpend. “Juist voor die mensen is mobiliteit belangrijk om nog aan het sociale verkeer deel te kunnen nemen, om zich gewoon mens te voelen,” licht Kwant toe.
Min of meer bij toeval is Van Raam de specialist geworden in aangepaste fietsen. Aanvankelijk produceerde het merk frames voor anderen. Het verhuisde van Amsterdam naar de Achterhoek en maakte een diepe crisis mee. De ommekeer kwam toen in 1986 een vriend van de directeur een hersenbloeding kreeg en hij vroeg of Van Raam een driewieler kon bouwen. Er bleek vraag naar dit soort fietsen en gaandeweg specialiseerde het bedrijf zich in de aangepaste fietsen. Ondertussen is het de wereldwijde marktleider geworden. “Wij hebben de markt steeds gevraagd waar behoefte aan was,” legt Kwant de stap naar specialisatie uit. Het programma loopt van een fiets met lage instap en een zadel ver achter de trapas zodat je met beide benen op de grond kunt komen terwijl je op het zadel zit tot aan rolstoeltransportfietsen en van driewiel(lig)fietsen tot aan de duofiets waar je met zijn tweetjes naast elkaar zit. Of wat dacht je van een fiets die je ook als scootmobiel kunt gebruiken?
Binnen dat hele programma is nog van alles mogelijk aan maatwerk. “Eigenlijk zijn geen twee fietsen die de fabriek verlaten hetzelfde, altijd is er wel wat aangepast,” zegt Kwant, “Als iemand wil fietsen en het lichaam is er technisch gezien toe in staat, dan zorgen wij dat hij kan fietsen.” Even later wordt hij zelf verrast door een van de modellen in de fabriekshal. Een EasyRider, een van de meest verkochte driewielers, is volledig aangepast. Sturen doe je door met de rugleuning en niet met een stuur, met de voeten kun je de bel, de richtingaanwijzer en de versnelling bedienen. “Dit heb ik zo ook nog niet eerder gezien,” zegt Kwant “Het is, denk ik, voor iemand zonder armen. Het is een mooi voorbeeld van wat er allemaal mogelijk is.”
Alle fietsen worden volledig in Varsseveld gemaakt. Nu nog in een krap jasje, nieuwbouw is om de hoek in volle gang. Ondanks het vele maatwerk wordt daar waar mogelijk geautomatiseerd en er zijn zelfs heuse productielijnen voor de meest populaire modellen. “Door slim en goed te automatiseren is het mogelijk dat de productie in Nederland blijft,” legt Kwant uit. Zo hebben ze als een van de eersten in Europa een 3D-lasersnijmachine voor ronde buizen en een computergestuurde draai- en freesbank. Van Raam investeert veel in innovatie en maken veel noodgedwongen zelf. Zoals de trapondersteuning, want die moet ook achteruit kunnen trappen met ondersteuning. Een fiets kun je niet direct bij Van Raam kopen, wel heeft het bedrijf een grote showroom waar mensen de fietsen kunnen proberen. “Het klinkt arrogant, maar het beste advies krijg je hier,” zegt Kwant, “omdat we hier alle modellen hebben en even iets kunnen aanpassen.” Het voordeel voor Van Raam is dat ze veel informatie krijgen waar behoefte aan is.
Het betekent ook dat Van Raam meegaat met de moderne trends. Zowel in ontwerp als in kleurstellingen. De gebruiker moet zonder gene aan het maatschappelijk verkeer deelnemen, het stigma moet van de aangepaste fiets af. “Wij willen dat je trots bent op je aangepaste fiets.” Kwant is toevallig ervaringsdeskundige, hij rijdt vanwege een schouderprobleem sinds anderhalf jaar op een Van Raam. “Met mijn EasySport [een driewielligfiets] vragen mensen mij of ze even op mijn fiets mogen fietsen. Die vragen niet eens wat ik heb. Als je dát kunt bewerkstelligen is het heel fijn.” Zonder problemen noemt Kwant allerlei voorbeelden op. Van een meneer die al jaren niet meer praatte, maar eenmaal op de fiets weer voluit kletste. Een man die zo intens gelukkig is omdat hij weer naar het bos kan gaan. Of de vrouw op een beurs die eerst dacht dat ze nooit meer zou kunnen fietsen, zich laat overhalen om toch even te gaan zitten op de fiets en later terugkomt en zegt “mag ik u kus geven, ik heb mijn mobiliteit terug.”
